Een gratis stadswandeling in Zutphen maken met een gids op het moment dat het jou uitkomt? Dat kan met deze audiotour op je smartphone via de app izi.TRAVEL. Nu alle georganiseerde wandelingen met stadsgidsen niet mogelijk zijn door de lockdown, nam ik de proef op de som.
Ik trotseerde regen op een druilige en winderige maandag, nam de smurrie van dooiende sneeuw op de koop toe. En zo ontdekte ik dat Zutphen echt een erg leuk en aantrekkelijk stadje is. Wil je ook met een digitale stadsgids op pad? Aan het eind van het artikel zal ik de izi.TRAVEL app beschrijven.
Stadswandeling door het oude Hansestadje Zutphen
Zutphen is niet meer de jongste. Sterker nog, het is één van de oudste plaatsjes in Nederland. Ontstaan in de Romeinse tijd en sindsdien altijd bewoond geweest. Zutphen mag zichzelf een stad noemen sinds 1190 en sloot zich in 1285 aan bij de Hanze, een groot handelsverbond tussen voornamelijk Duitse steden. In de 14e eeuw beleefde Zutphen haar glorietijd.
Nog altijd komt de rijke historie van de stad op je af als je door de binnenstad loopt. Prachtige oude panden, Middeleeuwse verdedigingswerken, ruïnes, grachten, torens en een oud stratenpatroon maken dit vestingstadje een feestje om doorheen te wandelen. Moet je voorstellen hoe het eruit zou zien met een zonnetje en volle terrasjes.
Zutphen is ook een stad waar je heel leuk kunt shoppen. De grote winkelketens lijken Zutphen nog niet helemaal ontdekt te hebben. Er zijn in de kleine panden en nauwe straatjes juist erg veel bijzondere winkeltjes. Lees het artikel van Ditisanne.nl voor de leukste winkels en hotspots van Zutphen.
Straten en hofjes in Zutphen
De sfeer van Zutphen komt eerst en vooral door het stratenpatroon, dat zo kenmerkend is voor oude en goed geconserveerde steden. Veel nauwe en kromme straatjes. Karakteristieke monumentale huizen met bijbehorende gevels. Je kent het beeld en Zutphen geeft je dat in overvloed.
En daartussen door vind je van tijd tot tijd intieme hofjes. Zoals het Agnietenhof, welke je ’s ochtends kunt bezoeken. Van ongeveer 1400 tot 1600 woonden hier de vrome vrouwen van het klooster gewijd aan St Agnes, toentertijd het rijkste vrouwenconvent van Zutphen.
Een ander hofje in Zutphen waar je doorheen gaat tijdens de gratis stadswandeling is het Oude Bornhof. Dit wat grotere hof was ooit bestemd voor arme ouderen. Dit was te danken aan de kanunnik Borro. Hij woonde in het grote huis, dat nu een café-restaurant is, en besloot in 1320 bij zijn overlijden zijn huis en geld te geven arme oude lieden, maar alleen als zij een godsvruchtig leven hadden gehad. Eeuwenlang is dat ook zo gebeurd. Het hof was alleen bestemd voor mensen tussen de 50 en 60 jaar, die minstens 10 jaar burger van Zutphen waren, van onbesproken gedrag en bovenal protestants.
De stadsmuur rond Zutphen
In de 13e eeuw kreeg Zutphen een verdedigingsmuur rondom de stad. De muur bestaat niet meer in zijn geheel. In 1874 werd de zogenaamde Vestingwet aangenomen, die bepaalde waar in Nederland de verdedigingsstellingen stonden. Door deze wet werd de stadsmuur van Zutphen overbodig en kon worden afgebroken. Gelukkig is dat niet overal gebeurd en kom je tijdens de stadswandeling nog mooie restanten uit de Middeleeuwen tegen.
Aan het begin van de wandeling tref je al direct het eerste noemenswaardige gebouw; de kruittoren. De kruittoren was oorspronkelijk een toren vanwaar de inwoners de stad konden verdedigen met pijl en boog. Buskruit was toen nog niet uitgevonden. De toren kreeg de huidige naam pas in 1558, toen de toren in gebruik genomen werd voor de productie en opslag van buskruit.
Een andere leuke vestingstad voor een stadswandeling is Hellevoetsluis in Zuid-Holland.
De Spanjaardspoort
De Spanjaardspoort, nu een ruïne, was niet echt een onderdeel van de muur zelf, maar een verdedigingswerk die vooruitgeschoven was. Dat heet een “barbacane”. Lang tijd heeft er tegen de poort ook een kazerne gelegen. De Isendoornkazerne is opgeblazen in 1944 tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De Berkelpoort
Over het riviertje de Berkel moesten twee waterpoorten gebouwd worden, om de gehele stad de ommuren. Eén daarvan is de Berkelpoort. De huidige Berkelpoort is net als de Spanjaardspoort een ruïne. Hij is 1888 nog gerestaureerd door de architect Cuypers uit Roermond die bovenkant van de muren van de ruïne met cement bedekte om het restant te behouden.
Aan de andere kant van de stad moest de tweede waterpoort over de Berkel gebouwd worden, maar die poort is in 1774 gesloopt.
Armenhage
Ook in de Armenhage tref je nog twee oude verdedigingstorens aan. Het straatje heet zo omdat hier lange tijd huisjes voor de armen hebben gestaan totdat die een eeuw geleden zijn verwijderd. De torens in de Armenhage waren oorspronkelijk aan de binnenzijde niet dichtgemetseld. De muur aan de binnenzijde was juist van hout. Mocht de toren in handen van de vijand vallen, dan werd het hout in brand gestoken en had de vijand geen voordeel meer van de toren.
De Drogenapstoren
Een van de mooiste overblijfselen van de Zutphense stadmuur is de Drogenapstoren. Toen deze toren rond 1445 gebouwd als “Zoutpoort”, was het eigenlijk een stadspoort. Er was wel een stadspoort dichtbij, maar blijkbaar dacht men een aparte poort nodig te hebben voor de achtergelegen zoutmarkt. Twintig jaar later bleek dat toch niet zo nodig en werd de poort alweer dichtgemetseld.
In 1555 werd de toren bewoond door Thonis van Grol. Hij was stadstrompetter en mocht waarschijnlijk in de toren wonen om tijdig alarm te kunnen slaan. Thonis’ bijnaam was Drogenap. Een nap kan zowel een soort drinkbeker zijn, maar ook portemonnee. Waarschijnlijk werd hij zo genoemd omdat hij veel dronk of omdat hij erg arm was. Of beide kan natuurlijk ook. Hoe het ook zij, De toren draagt tot de dag van vandaag wel zijn (bij)naam.
De toren staat direct achter het “Bolwerck”, een karakteristiek pand uit 1549. Je bereikt de toren via een klein straatje: de, jawel, Drogenapsteeg.
Andere bijzondere gebouwen in Zutphen
Natuurlijk staan er kerken in Zutphen, en niet zo’n beetje ook. Maar de grootste en bijzonderste is toch de Sint Walburgiskerk. De kerk is vernoemd naar de Engelse non en heilige, van wie een standbeeld naast de ingang staat. In 1220 is men begonnen met de bouw van de kerk, op de plek waar al een oude kerk stond. De kerk wordt gerekend tot één van de tien mooiste kerken in Nederland.
Vlak naast de kerk ligt het statige oude stadhuis van Zutphen. Opvallend zijn daarin de raampartijen en de mooie omlijsting rond de deuren met het wapen van het graafschap Zutphen.
izi.TRAVEL
De rondwandeling heb ik gedaan met de izi.TRAVEL app. Dit is een gratis app die je kunt downloaden op je telefoon en fungeert eigenlijk als een soort gps-navigatie en audiotour in één. Ik was de app al eens eerder tegengekomen voor de Lotje-speurtochten. Daar wordt ie gebruikt als puzzeltocht voor kinderen in de natuur. Maar de meeste gidsen zijn rondwandelingen door steden, of als audiocommentaren in musea.
De app werkt erg intuïtief. Na het downloaden, zoek je een audiotour op en druk je op doorgaan. De app vertelt je hoe je moet lopen en als je bij een bezienswaardigheid bent aangekomen begint hij vanzelf de spelen.
Bij een stadswandeling is veel te zien. Maar heb je wel eens een stadswandeling voor blinden ervaren?
De gratis stadswandeling met audiotour door Zutphen
Izi.TRAVEL zorgt zelf niet voor de inhoud van de tours. Dat wordt gedaan door organisaties (zoals musea of de VVV) of vrijwilligers. De tour die ik deed was de gratis “stadswandeling Zutphen”, gemaakt door Stan de Jongh die verder enkele stadswandelingen door Tilburg aanbiedt. Hij vertelt korte (meestal een minuutje) maar verhelderende verhalen over de bezienswaardigheden. In totaal 33 keer op een wandeling van iets meer dan anderhalf uur (3,5 kilometer).
Wil jij ergens anders wandelen dan in Zutphen? De kans dat er een audiotour is in de buurt is vrij groot. Er zijn er talloze over de hele wereld. Meestal in de grotere steden, maar ook zeker in kleine dorpen.
Wist je dat je in de omgeving ook heel mooi kunt fietsen? Bijvoorbeeld de 8-kastelenroute vanuit Vorden is een fietsronde van 36 kilometer langs alle kastelen van de gemeente Vorden.
Hoe kom je in Zutphen?
Het station van Zutphen ligt tegen de binnenstad aan. Je kunt dus prima met de trein komen. Als je de audiotour wilt doen is het station ook een handige plek, omdat de tour daar vlakbij begint.
In de binnenstad zelf is betaald parkeren. Er zijn locaties waar je de gehele dag kunt parkeren, maar ook locaties waar je maximaal 2 uur mag staan. De parkeertarieven lopen op tot €2,25 per uur. Raadpleeg de website van de gemeente voor actuele informatie van parkeren in Zutphen.
Een handige parkeermogelijkheid is bij de McDonalds achter het station. Hier kun je met en parkeerschijf drie uur lang parkeren en je bent in een paar minuten in de binnenstad.
Blijf op de hoogte
Zet nu je emailadres op mijn mailinglist! Af en toe ontvang je een emailtje van me met een overzicht van de nieuwste blogs. De updates komen uit wanneer het uitkomt, dus zeer onregelmatig. Een beetje zoals ik zelf ben dus. Je emailadres wordt alléén voor deze mailing gebruikt.
Bewaren op Pinterest
Plaats een reactie