Het Bomenpark in Heesch is het startpunt van deze wandelroute (12 km) vol met natuurschoon en cultuurhistorie. Maar we houden het niet bij bomen alleen. We steken prachtige stukken heide over. We ontmoeten exmoorpony’s (en als je geluk hebt een tauros). En we nemen onze hoed af voor onze voorouders die hier 4000 jaar geleden overleden. Praktische informatie en gpx tref je onderaan dit artikel.
Het is een zaterdagochtend na een nachtje vorst. Het zonnetje schijnt. En de lucht heeft een vochtigheid van meer dan 90%. Ideale omstandigheden voor een feeërieke mist en zonnestralen door de bomen. Langzaam dooien de dauwdruppels. Met muts op en handschoenen aan weet je weer waarom winterwandelingen tot de mooiste behoren.
Bomenpark Heesch
We hebben het hier over het arboretum van Heesch: een bomenpark met veel verschillende soorten bomen. Staatsbosbeheer heeft er bordjes met de soortnaam bij geplaatst. De visvijver in het midden ligt er met een dun laagje ijs mooi en idyllisch bij.
Heel even lijkt de route Heesch zelf aan te tikken. Maar dan slaan we links af. We lopen langs een schilderachtige weide, een oude boerderij en komen weldra op de eerste heidevlaktes aan. Niet heel groot nog, dat komt later in de route. Maar daarom nog niet minder mooi.
Boffende honden in het Bomenpark
Honden in Heesch boffen maar. Direct aan de bebouwde kom grenst een achtertuin om “woef” tegen te zeggen. Je loopt hier niet alleen; zeker niet op een zaterdagochtend bij ideaal weer. Maar ik heb begrepen dat hier bijna altijd wel mensen de hond uitlaten. En geef ze eens ongelijk. Want niet alleen voor honden is het hier fijn wandelen.
Restaurant Bomenpark Heesch bij het startpunt
Direct bij de parkeerplaats ligt het restaurant Bomenpark. Een koffie to go is alles wat ik deze ochtend nodig heb. Ook ongeveer het enige dat ik krijgen kan zo ’s ochtends tijdens de lockdown. Maar het terras ziet er uitnodigend uit voor als straks de horeca weer opengaat.
Bomenpark Heesch en De Maashorst, het oergebied in Brabant
Het Bomenpark Heesch is onderdeel van de Maashorst, het grootste aaneengesloten natuurgebied van Noord-Brabant. Ze noemen zich het oergebied. Bomen, planten en beesten zijn hier net als vroeger nog de baas, zeggen ze zelf. Nu is dat wat lichtelijk overdreven. Het kantoor van Staatsbosbeheer staat hier niet voor niets, denk ik. En als de planten echt de baas zijn, dan maakt die uitbreiding van het golfterrein waarvoor bomen gekapt moeten worden ook geen schijn van kans.
De Maashorst is ontstaan door de Peelrandbreuk
Maar een mooi gebied, ja dat is het zeker. Ooit stroomde de Maas hier. Nu niet meer. En dat heeft alles te maken met de belangrijkste breuk in de aardkorst van Nederland: de Peelrandbreuk. Grofweg begint deze breuk bij De Meinweg in Limburg, waar het de zwaarste aardbeving ooit in Nederland veroorzaakte (1992). We zijn de breuk ook al tegen gekomen in bij de Trage Tocht De Mortel bij Gemert, waar je de breuk kunt zien als je door een frame kijkt. En de breuk eindigt ongeveer hier bij Heesch.
Je kunt hier ’s zomers de breuk duidelijk zien liggen als het kleine akkerlandje langs de A50 begroeid is met graan. De breuk zorgt daar voor een andere kleur van het graan. Voor wie er in een ander seizoen langs loopt, staat er een informatiepaneel met een foto.
Door de breuk is langzaamaan een deel van de aardkorst wat naar beneden gedrukt (een slenk). De andere kant van de breuk wordt juist iets omhoog gedrukt. Dat laatste noem je een horst. Vandaar de naam Maashorst. De Maas zelf is door deze bewegingen in de aardkorst tijdens de laatste ijstijd (90.000 tot 10.000 jaar geleden) naar de lager gelegen slenk verhuisd en daardoor opgeschoven naar het noorden.
Meer informatie over De Maashorst en de Peelrandbreuk vind je op de website van Natuurcentrum De Maashorst.
Grote grazers in de Maashorst
De wandelroute loopt het Bomenpark uit, tikt een hoekje van Nistelrode aan en steekt de A50 over. Daar komen we in het rustigere deel van de Maashorst, waar je de grote grazers kunt treffen op de uitgestrekte heidevelden. Honden aan de lijn dus.
In de Maashorst zijn taurus, wisent en de exmoorpony uitgezet om de heide te begrazen. Ooit kwamen deze beesten hier van nature voor. De exmoorpony is één van de laatst overgebleven oerpony’s. Ooit kwamen ze voor in heel Noordwest-Europa, maar vandaag de dag alleen nog in het Engelse Exmoor. Op basis van het DNA wordt vermoed dat exmoorpony’s de best bewaarde wilde voorlopers zijn van de huidige getemde paarden. Méér nog dan het przewalskipaard. Erg passend dus voor het oergebied de Maashorst. Al lopen ze ook vrolijk tussen de edelherten in het Weerterbos.
We komen een kleine kudde exmoorpony’s tegen. En ja, grazen dat doen ze naar hartenlust. Voor een foto moet je wat geduld hebben, omdat ze hun kop niet vaak boven het maaiveld uitsteken. Niet vaak genoeg, in elk geval.
Wisenten laten zich vandaag helaas niet zien. Het zijn de grootste landzoogdieren van Europa en worden ook wel Europese buffel genoemd. Je kunt ze hier in de Maashorst tegenkomen, maar er zijn meer gebieden in Nederland waar ze te zien zijn. Zo kun je wisenten in de Kennemerduinen spotten, waar in 2007 een kudde is uitgezet.
Nog meer “oer”: grafheuvels en paalgraven
We lopen langzaam het bos uit, steken de N324 over via de ecoduct en beginnen aan het stuk cultuurhistorie: paalgraven en grafheuvels uit de brons- en ijzertijd. Het zal niet als een verrassing komen dat ook zo’n 3000 jaar geleden er al mensen overleden. Meestal werden ze gecremeerd en werden de asresten bedekt met een laag aarde. De grafheuvels uit die tijd zijn vandaag de dag nog steeds op heel veel plekken te zien. We kwamen ze onder andere tegen bij Norg in Drenthe.
Langs het knooppunt Paalgraven is een grafveld onderzocht en weer gerecontrueerd. Even verderop ligt het Vorstengraf Oss, de grootste grafheuvel van Nederland.
Ik heb een apart artikel geschreven over deze twee archeologisch belangrijke plaatsen. Lees het artikel Paalgraven en Vorstengraf: prehistorische monumenten bij Oss voor alle informatie.
Het laatste stukje terug naar het Bomenpark
We zijn bijna weer terug bij af. Maar we maken nog een klein ommetje om niet langs de snelweg, maar in het bos deze tocht af te sluiten. Langs het pad treffen we nogmaals een grafheuvel aan, maar nu zoals de meeste aangetroffen worden: als een heuvel tussen de bomen. En we lopen langs een aantal rijen met palen, een reconstructie van vroegere verdedigingswerken. Even rechtsaf en het restaurant is alweer in zicht.
Praktische informatie over deze wandelroute vanuit het Bomenpark in Heesch door De Maashorst
- De wandeling is 12,1 kilometer lang
- Startplaat is de Parkeerplaats Bomenpark Heesch: Vorsselweg 3, 5384 RW Heesch
- Het begin van de wandeling is een hondenlosloopgebied.
- Bijna de hele wandeling gaat door prachtige natuur en je hebt weinig last van de aangrenzende snelwegen. Alleen het gedeelte bij Nistelrode, waar de A50 wordt overgestoken (700 meter), en het gedeelte tussen Paalgraven en Vorstengraf (1500 meter) wandel je in minder mooi stuk.
- Horeca bij het startpunt: www.bomenpark.nl
- Meer informatie op de website Bezoek De Maashorst
Het gpx-bestand kun je met de knop hieronder downloaden.
Blijf op de hoogte!
Zet nu je emailadres op mijn mailinglist! Af en toe ontvang je een emailtje van me met een overzicht van de nieuwste blogs. De updates komen uit wanneer het uitkomt, dus zeer onregelmatig. Een beetje zoals ik zelf ben dus. Je emailadres wordt alléén voor deze mailing gebruikt.
Een indrukwekkend verhaal over mijn geschiedenis. Ongelooflijk dat grasvelden worden opgeofferd voor de auto. Ik mag toch verwachten dat de archeologen van deze tijd hun aandacht en kunde besteden aan wat eens was en mij maakt tot wie ik ben
Vandaag deze mooie route gewandeld samen met mijn broertje en Golden Retriever.
Heerlijk gebied met heel veel mooie en bijzondere plekjes.
We houden ons aanbevolen voor meer van dit soort mooie wandelroutes waarbij de hond volledig mee mag.
Fijn dat jullie genoten hebben. Via deze link vind je nog meer wandelingen waarbij tenminste een deel losloopgebied voor honden betreft: https://www.bestemmingbuitenlucht.nl/uitstapjes-in-de-buitenlucht/leuk-met-hond/
Mooie omgeving, maar waardeloze bewegwijzering. We hebben de wandeling van 6,5 km gelopen die begint bij de horeca in het Bomenpark. Moesten nodeloos langs autowegen lopen, zoekend naar het nummertje dat wel op de plattegrond stond maar op geen enkel bord. Hier komen we niet meer.
Jammer dat je moeite had met de bewegwijzering. De route dit ikzelf adviseer in het artikel volgt overigens de de bordjes überhaupt niet, maar kun je volgen middels de het gpx-bestand.