Kun je in Epen wandelen? Nou en of! Het is één van de wandel-walhalla’s van Nederland in het meest Zuidelijke stukje van Limburg. De Geul komt hier ons land binnen en meandert zicht naar het Noorden. Aan weerszijden liggen de glooiende heuvels mooi te zijn. Het vee, de vakwerkhuizen en de hoogstamfruitgaarden maken het Limburgse plaatje compleet. Ja, wandelen in Epen is een feest.
>>> Lees mijn laatste blogs als eerste: volg me op Facebook
Vandaag heb ik gekozen voor een wandeling samen met mijn dochter. We combineren twee verschillende wandelingen vanuit Epen tot één. Eerst volgen we de Geul Zuidwaarts, door het Geuldal. Vervolgens bovenlangs terug met prachtige panorama’s tot voorbij Epen. Om tenslotte weer langs de Geul terug naar Epen te lopen.
Tijdens deze wandeling kom je heel dicht langs de grens met België. Met een kleine omweg kun je ook twee grenspaaltjes tegenkomen. Wil je meer weten over wandelen langs de grenspalen op de Belgisch-Nederlandse grens, lees dan zeker even mijn artikel over grenspalen.
Het plaatsje Epen
Epen is een klein maar vrolijk dorpje in Zuid-Limburg. Zodra je het binnenrijdt vallen al meteen de vele wandelaars op. Want je bevindt je hier wel in één van de mooiste wandelstreken van Nederland. Zeker op een zondagmiddag zul je de wandelpaden niet vaak voor jezelf alleen hebben in de directe omgeving van Epen. Maar na een paar kilometer wordt het gelukkig meteen een heel stuk rustiger.
Het plaatsje Epen is niet groot. Slechts zo’n 700 inwoners telt het. Duizend als je de omliggende buurtschappen meetelt. Maar je treft er vele hotels, campings en vakantiewoningen.
Als je vanuit het Noorden komt aanrijden via de A76 en de N281 langs Simpelveld, kun je Epen op twee manieren bereiken. Je kunt aan het einde van de N281 bij de rotonde linksaf gaan en via Mechelen naar Epen rijden. Mechelen is een enorm schilderachtig dorpje en alleen al het erdoorheen rijden is een prima aperitief voor de wandeling die komen gaat. Je kunt ook via Vijlen naar Epen rijden. Deze route biedt minder mooie dorpjes, maar daarentegen weer prachtige natuur en een aantal onvervalste haarspeldbochten. Hoe vaak zie je dat nu in Nederland. Mijn tip: neem het ene alternatief op de heenweg en de andere op de terugweg.
Wandelen in Epen
De wandeling die wij maakten start vanaf parkeerterrein P2 in Epen en van daaruit wandelen we direct naar beneden naar de Geul toe. Daar slaan we rechtsaf en volgen de rivier een stuk naar het Zuiden. Even volgen we de Cottesserbeek tot bijna aan de Belgische grens. En dan gaan we een stuk heuvel op om van boven af de terugweg te nemen.
De route is een combinatie van twee andere wandelingen: een die vanuit Epen langs de Geul naar het Zuiden loopt en één die vanuit Epen langs de Geul naar het Noorden loopt. Door deze te combineren krijg je een route die lekker lang langs de rivier gaat, zowel aan het begin als aan het eind. In het hoger gelegen middenstuk krijg je een prachtig uitzicht over het dal.
Het Geuldal, wandelen van Epen naar de Belgische grens
De geul is een snelstromende rivier. Sterker nog, de snelst stromende rivier van Nederland, met een verval van 242 meter op de 56 kilometer tussen de bron in Duitsland en de Maas, waar de Geul uitmondt. Deze stroming zorgt ervoor dat de buitenbochten, waar het water harder stroomt sneller wegslijten dan de binnenbochten. Het gevolg zijn steeds scherpere bochten.
Als je door het Geuldal wandelt zie je dit natuurlijk verloop voortdurend. Op sommige plaatsen zie je hoe bomen de rivier in de weg staan, en het water al veel van de aarde tussen de wortels al heeft meegenomen. Ooit, weet je, zal de boom het afleggen tegen de stroming. Het zijn plaatjes die je kent uit bergachtige landen. Maar ook hier in Nederland dus.
Geologische monumenten
Tijdens het eerste deel van de wandeling loop je langs twee geologische monumenten: de Heimansgroeve en de Cottessergroeve. Het gebied hier is aardrijkskundig van belang omdat het oudste gesteente van het land (330 miljoen jaar) hier aan de oppervlakte komt. Zodoende is het ideaal voor onderzoekers. De Heimansgroeve is vernoemd naar een natuuronderzoeker die hier in 1910 fossielen vond. De toen nog kleine groeve die vooral stenen leverde voor het verstevigen van wegen werd in de jaren dertig vergroot ten behoeve van geologisch onderzoek.
In de Cottessergroeve even verderop werden stenen gewonnen die gebruikt werden voor de bouw, vooral van nabijgelegen hoeves. Ook leverde deze groeve kwartsiet gewonnen, een grondstof voor vuurvaste ovenbekleding.
Panorama’s het Geuldal van bovenaf
Vanaf de Belgische grens gaan we eerst langs een trap ophoog en vervolgens stijgen we nog wat verder over de weg totdat we even omkijken en in de verte een kerktoren ontwaren. Je staat hier op de “groene hotspot nummer 8”, één van de mooiste plekken van Limburg.
Vanaf hier lopen we min of meer in Noordelijke richting. Niet meer direct langs de Geul, maar bovenlangs. Dit deel is het meest gevarieerd. We worden verwend met de vergezichten over het Geuldal en op Epen. Maar ook regelmatig met bosrijke stukken, buurtschappen en boomgaarden.
Vakwerkhuizen, vakantiehuizen
Vakwerkhuizen zijn ooit ontstaan uit armoede. Bakstenen waren duur, dus bouwde men vooral houten skeletten en vulde men de gaten op met twijgen en leem. In Nederland was er dankzij de grote rivieren voldoende beschikking over klei als basis voor baksteen. Vandaar dat vakwerk in het grootste deel van het land weinig voorkomt. Hier in het Zuiden van Limburg wel. En nu vinden we het vooral romantisch. Heel veel van vakwerkhuizen in deze streek zijn nu te boeken als vakantiewoning.
Hoogstambomgaard
De hoogstamboomgaarden op de Limburgse heuvels zijn prachtig om te zien. Vroeger stond het vol met hoogstammen, maar de fruitteelt van vandaag de dag is vooral laagstam. Dat is veel makkelijker voor het snoeien en plukken.
De route komt langs een van de mooiste boomgaarden van Nederland, boomgaard Bellet. Hier staan bomen die wel 75 jaar oud zijn. Zevenentwintig soorten appel- en tien soorten perenbomen, allen onbespoten. De boomgaard is vrij toegankelijk en je kunt er in dit jaargetijde volop fruit vinden. De boomgaard wordt nu niet meer primair voor de fruitopbrengst onderhouden. Wel wordt het fruit in oktober door vrijwilligers geraapt en verwerkt tot appelsap en appelcider.
De boomgaarden staan op vochtige grond waar er volop regenwormen voorkomen. Daarom tref je hier ook veel dassen aan, die van regenwormen leven en in het najaar genieten van het afgevallen fruit. In de holle stammen broeden vogels en in de poelen barst het van de salamanders, kikkers en padden. Dat is ook één van de redenen dat de boomgaarden door Het Limburg Landschap onderhouden worden. Naast de cultuurhistorische waarde, natuurlijk.
Epen: wandelen zoals je alleen in Zuid-Limburg wandelen kunt
Ik sla natuurlijk een enorme open deur in, maar als je van wandelen houdt moet je beslist eens naar Zuid Limburg. Dicht in de buurt heb je de Trage Tocht Slenaken, bijvoorbeeld, waar ik al eens jubelend over schreef. Denk ook aan de bronnenwandeling in de Voerstreek, net over de grens.
Of wat dacht je van een leuke wijnwandeling? Er zijn namelijk veel bijzondere wijngaarden in Zuid-Limburg te vinden. Maar vandaag wandelen we dus in Epen met deze heerlijk gevarieerde wandeling door het glooiende Geuldal.
Praktische informatie over deze wandeling in Epen
We hebben de route zelf samengesteld op basis van een tweetal andere routes. Klik op de downloadknop voor het gpx-bestand.
- Lengte 10,2 km
- Hooogteverschil: 122 meter
- Niveau: makkelijk.
- Start: P2 in Epen
gpx-bestand
Blijf op de hoogte!
Zet nu je emailadres op mijn mailinglist! Af en toe ontvang je een emailtje van me met een overzicht van de nieuwste blogs. De updates komen uit wanneer het uitkomt, dus zeer onregelmatig. Een beetje zoals ik zelf ben dus. Je emailadres wordt alléén voor deze mailing gebruikt.
Bewaar dit op Pinterest
Ik had eigenlijk met de kinderen naar Zuid-Limburg gewild deze zomer, juist vanwege het mooie glooiende landschap, maar uiteindelijk werd het Gelderland en Overijssel. Misschien moet ik zelf gewoon een keer lekker gaan wandelen in Limburg deze herfst of winter.
Een mooie en volledige blog. Wij wonen in Zuid Limburg en zijn vaak in het Heuvelland te vinden. Zo ook in Epen, voor een mooie wandeling en vooral het lekkere ijsje erna! 🙂
Dank je wel! Altijd fijn om een compliment te krijgen van een echte local. 🙂
Ik kende Epen nog niet totdat Reismuts-blogger Judith er laatst ook was. Die vakwerkhuizen vind ik zo mooi!
Ik vind vakwerkhuizen ook altijd zo sfeervol. Hier heb je ze in overvloed!