In het Belgische Stokkem kun je heerlijk wandelen en struinen in de natuurgebieden Negenoord en Kerkeweerd langs de Maas. Natuurpark Kerkeweerd is ingericht als ultiem struingebied. Geen paden, alleen de paadjes die de koeien hebben gemaakt. Hier kun je zelf bepalen waar je kunt gaan en staan. Negenoord daarentegen is bijna parkachtig mooi en met een bezienswaardige uitkijktoren en vele routes om te wandelen.
Kom mee op ontdekkingstocht in de nieuwe natuur bij het Belgisch Limburgse Stokkem
Start van de wandeling richting de Maas
Voordat we naar het struingebied Kerkeweerd gaan, volgen we eerst nog even de rode route. Die maakt een boogje en zet ons een stuk stroomopwaarts af bij de Maas. De eerste kilometers door bebouwde kom is wat saai. De typerende Belgische nieuwbouwwijken zijn niet het beste wat Vlaanderen te bieden heeft. Vrijheid is een groot goed, maar de ouderwetse welstandscommissie heeft ook haar voordelen, zullen we maar denken. Maar weldra brengt het pad je naar de ietwat glooiende en oogstrelende landerijen die je wel vaker ziet langs de Maas. Het is de perfecte opmaat voor wat komen gaat.
Langs de Maas: Grindmaas
Als je je afvraagt waarom de Maas hier vaak Grindmaas genoemd wordt, dan zul je dat weldra weten. De Maas wordt hier aan beide zijdes door ontelbaar veel kiezels en keien vergezeld. Het zijn de overblijfselen van rotsen uit de Ardennen, die de rivier al eeuwenlang heeft meegenomen en hier heeft afgezet.
En niet alleen waar de Maas nu stroomt, maar ook in de oude beddingen van de Maas liggen er miljoenen tonnen aan grind te wachten om opgegraven te worden. En dat wordt sinds de tweede helft van de vorige eeuw dan ook grootschalig gedaan.
De grindwinning heeft letterlijk diepe sporen nagelaten langs de Limburgse Maas. De afgravingen zijn nu diepe plassen, Maasplassen. Vaak zijn de voormalige grindgaten teruggegeven aan de natuur. Ook kunnen hiermee hoogwaterstanden van de Maas opvangen worden.
De bodem van de Maas blijft tot voorbij Roermond uit grind bestaan. Bij Beesel ongeveer houden de kiezels langzaam op en verandert de Grindmaas in de Zandmaas (en blijft dat tot bij Den Bosch)
Andere wandelingen bij voormalige grindafgravingen
- Grindgatenroute bij Heel met veel informatiepanelen over de grindafgravingen
- Trage Tocht Thorn, rond de Koningssteen en Kessenicherplas
- Meers, bij Stein. Daar staat ook het bomenmonument Woodhenge met fossiele bomen opgegraven bij de werkzaamheden
Het Negenoord en Kerkeweerd bij Stokkem
De voormalige grondafgraving bij Stokkem bestaat uit twee oude grindwinningsplassen, met een dijk ertussen. Ten zuiden van de plassen liggen de twee natuurgebieden waar we vandaag wandelen: Negenoord en Kerkeweerd. Beide zijn heel anders van opzet: Negenoord heeft het karakter van een park met recreatiemogelijkheden, Kerkeweerd is niet ingericht voor recreatie maar is het ruigere struingebied.
Van het padje af: struinen bij Stokkem
Je moet wel gek zijn om hier te willen wandelen. Of in ieder geval goed van het padje af. Maar dan toch zeker prettig gestoord, want het is hier echt fantastisch om wat rond te slenteren. Het is enorm afwisselend. Dan weer loop je langs de maas over de kiezels en grote keien. Dan weer klim je een rivierduin omhoog tussen de bomen door. Nog wat verder en grote opgewaaide zandheuvels spreiden zich voor je uit, tussen de Maas en de grindplassen.
Paden om te volgen zijn hier dus niet. Wel lopen er grote grazers, zoals runderen en paarden. Ikzelf ben ze niet tegengekomen toen ik er was. Het is een groot gebied, dus de kudde kan overal zijn. Maar hun sporen zie je wel! De paadjes die de koeien hebben “aangelegd” kun je zelf ook gebruiken. Toen ik terug wilde lopen en mijn weg versperd zag door een toch wel diepe watergeul, kon ik de koeiepaadjes goed gebruiken om de weg eromheen te vinden.
Echt moeilijk lopen is het er overigens niet. Ja het grind lands de Maas is hobbelig, maar goed begaanbaar. Het zand lijkt zacht, maar is opvallend stevig. Wel is het aan te bevelen om goede en waterdichte wandelschoenen aan te trekken. Je weet maar nooit en de grond is hier en daar wel drassig.
Negenoord bij Stokken, lieflijker wandelen
Negenoord is dus heel anders dan het ruigere Kerkeweerd. Hoewel je ook hier door grote grazers aangekeken kunt worden, zijn er veel meer recreatiemogelijkheden. Zo kun je er een fluisterboot huren en is er een brasserie. Je kunt hier zelfs slapen op het water in één van de twee kampeervlotten.
In maart 2021 is begonnen met de bouw van een nieuw bezoekerscentrum De Wissen, wat hoofdtoegangspoort voor RivierenPark MaasVallei moet gaan worden. Er zijn inderdaad grootse plannen. Ook is hier het startpunt om te wandelen door Negenoord. Er lopen vijf wandelroutes door het gebied, variërend van 2,5 tot 13,3 kilometer (maar dus niet door het struingebied, want daar zijn geen paadjes).
Uitkijktoren Negenoord van stampleem
Opvallend in het gebied Negenoord is de bijzondere uitkijktoren. Deze toren is namelijk gebouwd met aarde, leem en grind uit de Maasvallei zelf. De toren is als het ware letterlijk uit de lokale grond opgetrokken. De “stampleem” is een eeuwenoude en groene bouwtechniek, waarbij de grondstoffen in een kist worden samengeperst en in de zon gedroogd. Als de toren ooit moet verdwijnen, kun je bij wijze van spreken de leem gewoon losbikkelen en laten liggen. De buitenlaag erodeert langzaam, waardoor je inmiddels hier en daar de maasgrind aan de oppervlakte komt. Maar maak je geen zorgen, de muren zijn 80cm dik.
De driehoekige toren is uiteraard te beklimmen. Naarmate je hoger komt heb je hier en daar alvast een doorkijkje naar het natuurgebied. Van bovenop kun je 365 graden in het rond kijken. De toren is 12 meter hoog, maar staat op een terp en is effectief dus nog een stukje hoger.
Grenspaaltjes bij Stokkem
En ja, er staan ook grenspaaltjes. Je kunt hier drie grenspalen spotten, en als je bereid bent een klein stukje om te lopen zelfs vier.
Twee grenspalen staan in het struingebied zelf en niet heel erg in het zicht. Je hoeft er zeker geen uren naar te zoeken, hoor, maar de grenspalen vallen hier wel heel erg mooi weg in de omgeving. Om te voorkomen dat de grenspalen vaak wegspoelen of omvallen, zijn ze op de hogere gedeelten langs de rivier geplaatst. Vaak mooi tussen de met bomen begroeide ophogingen.
Grenspalen zijn veel leuker dan je op het eerste gezicht zou denken. Lees hier alles over grenspalen verzamelen langs de Belgisch Nederlandse grens.
De grenspalen langs de Grensmaas komen trouwens in paren. Een grenspaal op de grens zelf is niet zo handig hier, omdat de grens midden in de Maas ligt. Daarom zijn er telkens twee palen geplaatst, een aan de Nederlandse en een aan de Belgische kant. Ze hebben telkens wel hetzelfde nummer. Zo heb je hier dus grenspaal 117, maar aan de overkant bij Obbicht heb je eveneens een grenspaal 117. Voor een grenspalen-verzamelaar als ik betekent dat dus dat ik de Maas twee keer moet aflopen, aan beide oevers. Dit blijft zo tot aan Thorn, waar de grens landinwaarts verder gaat.
Bijzondere geschiedenis van Boyen
Via de tussendijk lopen we het natuurgebied langzaam uit en passeren nog grenspaal 120, die tegenwoordig op de zomerdijk is geplaatst te midden van enkele Maaskeien. En dan lopen we het gehuchtje Boyen in.
Boyen is klein, maar heeft wel een bijzondere historie, want vroeger lag het dorp aan de andere over van de Maas en behoorde het bij Grevenbicht. Dat wil zeggen, de Maas liep met een forse meander om het dorp heen. Totdat enkele honderden jaren geleden het gebied rond Boyen overstroomde en de Maas daarna de korte route volgde. Boyen werd daardoor eerst een eiland in de Maas. Later verzandde de oude bedding en ligt Boyen “gewoon” aan de westelijke oever. Hoewel Boyen nu dus in een ander land ligt, is er nog heel lang sprake geweest van duidelijke verbanden tussen Grevenbicht en Boyen.
Praktische informatie over wandelen en struinen door Negenoord en Kerkeweerd bij Stokkem
- Startpunt voor wandelingen in Negenoord en Kerkeweerd is Bezoekerscentrum De Wissen, Negenoordlaan 2, Stokkem
- Bij De Wissen in Stokkem kun je ook parkeren
- Het struingebied Kerkeweerd ligt achter Negenoord
- Honden zijn in het struingebied niet toegestaan, ook niet aangelijnd. In Negenoord mogen honden aangelijnd mee. Langs de oever van de westelijke plas, ten noorden van De Wissen, is een strook waar honden los mogen lopen.
- Van mei tot september gaat er een veerpontje voor voetgangers en fietsers tussen Grevenbicht en Rotem, een paar honderd meter van Boyen.
GPX voor de struinroute bij Stokkem langs de Maas
Struinen doe je natuurlijk niet aan de hand van een gpx-bestand. Maar als je het toch graag wilt, en bijvoorbeeld de grenspaaltjes wilt vinden, kun je de track downloaden via onderstaande downloadknop.
Plaats een reactie